Ngày quốc tế thiếu nhi đầu tiên ở Việt Nam

Ngày 1/6/1950, Ban Huynh trưởng Thiếu nhi (Tiền thân của Hội đồng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) được Trung ương Đoàn giao cho việc tổ chức ngày Quốc tế Thiếu nhi đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Buổi lễ diễn ra trong bí mật vì sợ địch ném bom nhưng đã để lại cho những người tham dự ấn tượng không thể quên.

Lúc đó anh Quản Tập (hoạ sĩ) của Ban Huynh trưởng Thiếu nhi được anh Hữu Phước (Bí thư Trung ương Đoàn) giao cho tổ chức buổi lễ này. Một Hội trại Thiếu nhi phải được tổ chức thật long trọng, thật đẹp, mang ý nghĩa quốc gia vì đây là lần đầu tiên chính thức tổ chức ngày quốc tế thiếu nhi của Việt Nam sau khi giành được độc lập. Địa điểm được chọn là xã Cao Vân, (Đại Từ, Thái Nguyên) nơi có một khoảng rừng rộng, đẹp, thuận tiện đường đi lại.



Tham gia Hội trại là hàng trăm các em thiếu nhi xã Cao Vân, thiếu nhi một số xã lân cận và một đoàn thiếu nhi nghệ thuật (khu vực chiến khu Việt Bắc). Các em phấn khởi lắm, đối với các em hội trại thật mới lạ, hấp dẫn và háo hức. Các em đã được học một bài hát mới của anh Hữu Phước, bài hát " Liên hoan thiếu nhi thế giới" mà anh Hữu Phước đã sáng tác trong những ngày trung tuần tháng 5 và lần đầu tiên được thể hiện trong ngày Hội của Thiếu nhi năm 1950. Bài hát cho đến nay vẫn được coi như một "thiếu nhi ca".

Nổi bật lên trên khoảng rừng rộng của khu căn cứ địa kháng chiến là một bức tranh to do anh Quản Tập vẽ trong hai ngày trời, bức tranh cao 5m có hình anh bộ đội cụ Hồ đang bế một em bé với ý nghĩa bảo vệ trẻ em cũng là bảo vệ dân tộc. 4 cái trại to được dựng lên đẹp rực rỡ bởi màu sắc của những chiếc chăn thổ cẩm được các em thiếu nhi mang tới dùng để làm mái trại. Suốt 1 ngày trời, các em được chơi, hát múa, tham gia các cuộc thi vui. Buổi tối, bên đống lửa cháy rực sáng giữa rừng, từng đoàn các em tham gia trò rồng rắn quanh đống lửa, tiếng hát của các em thiếu nhi vang lên trong trẻo tha thiết trong cảnh bình yên của núi rừng Việt Bắc: "Ngàn dặm xa không ngăn anh em kết đoàn. Biên giới sâu không ngăn phút giây tâm tình. Loài giặc kia không ngăn tình yêu chứa chan. Có đoàn thiếu nhi, hằng mong yên vui thái bình...".

Anh hoạ sĩ Quản Tập bây giờ đã là một ông già gần 80 tuổi nhớ lại: "Ngày đó chúng tôi vừa được chỉ thị phải tổ chức ngày hội vừa tưng bừng nhưng lại phải trong vòng bí mật, vì sợ địch biết sẽ ném bom, nguy hiểm rình rập bất cứ lúc nào. Chúng tôi âm thầm chuẩn bị tất cả mọi việc cho đến khi diễn ra. Niềm vui xen lẫn cùng nỗi lo lắng, nhưng cũng may lúc bấy giờ việc "phòng gian bảo mật" đã ăn sâu trong dân nên buổi lễ đã diễn ra đúng như mong muốn. Có một sự thật là do những năm tháng chiến tranh nên ngay cả một số cán bộ chúng tôi và các em thiếu nhi trước đó đâu có biết ngày 1/6 là ngày gì. Chính vì vậy, ngày hội đó đã để lại ấn tượng khó phai mờ trong tâm trí của những người tham gia. Mới đây, tôi lên thăm lại Cao Vân, một thiếu nhi ngày đó nay đã đầu bạc rồi nhưng vẫn nhớ tôi và kể lại cái trò rồng rắn mà tôi dạy cho các em vui chơi hơn 50 năm trước. Cảm động lắm. Ngày Quốc tế thiếu nhi đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà diễn ra trong bí mật, thiếu thốn nhưng thực sự vui và ý nghĩa như vậy đó".